ﻋﺼﻤﺖ پیامبران بر اساس تطبیق با واژه ﺣﮑﻤﺖ در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

عصمت یا همان مصونیت مطلق از ارتکاب معاصی و تعلّق اراده‌ی خداوند بر این امر، شاخصه برگزیدگان الهی است که بی آن، هدف بعثت و غایت خلقت تحقّق نمی‌پذیرد، زیرا آدمی را یارای آن نیست که بدون بهره گیری از وحی و تبیین معصوم، ره به سر منزل مقصود برد و طریق هدایت پیماید. این موضوع که از ضروری‌ترین شروط نُبوّت و امامت و یکی از مسائل مهم کلامی است به صاحب منصبان الهی که زبان‌های گویای پروردگار در میان خلق و حکمایی مؤدّب به حکمت اویند، چنان حجّیتی اعطاء می‌کند که علاوه بر قطع عذر مردم، اطاعت مطلق از قول و فعل و تقریر معصوم را ایجاب می‌نماید، زیرا خمیر مایه چنین موهبتی، مأخوذ از علم حقّ است، از این رو کسی نمی‌تواند از راه اکتساب به عصمت دست یابد و بدین دلیل، منتخبین به بهره‌مندی از چنین علمی از جانب پروردگار دارای بینش و بصیرتی الهی هستند، چنان که گویی بر هدایت و بیّنه سوارند و در کنف چنین بصیرتی است که ایشان دارای شرح صدر و مقام اهتداء و امنیت هستند. بنا براین نایل شدن به مقامات الهی، مرهون عصمت و نفی آن به منزله انتفاء این مناصب خواهد بود. از این رو تبیین این موضوع و بررسی موضوعی آن بر اساس تطبیق با واژه ﺣﮑﻤﺖ، بابی به سوی حقایق و رفع شبهات در باره‌ی انبیای مکرّم الهی می‌گشاید و نشان می‌دهد با وجود اختلاف آرا حول عصمت اصفیای الهی، کلام وحی و روایات معصومان (ع) و براهین دیگر، عصمت مطلق ایشان را چون آفتاب، نمایان می‌کند؛ زیرا اعطای حکم و علم از جانب خدا به ایشان، نه آمیخته به تردید است و نه آمیخته به جهل، و حکمت مقابل هوی دو لشکر از لشکریان عقل و جهل محسوب می‌شوند، و اتّصاف راهبران الهی به حکمت، حاکی از آن است که ایشان به طور مطلق از هواهای نفسانی به دورند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Infallibility of prophets based on matching with the word of wisdom(hekmat) and critique Qur'anic doubts

چکیده [English]

Innocent, or the absolute immunity of the sins committing and assignment of the will of God to this work, is an indicator of God's chosen ones, without that, the purpose of the prophets coming and creation will not be realized, because man cannot walk in the direct way and reaches the destination without the use of revelation and innocent words. This is one of the most essential requirements of prophethood and Imamate and one of the important issues of theology, which is strong proof for scholars and intellectuals and it is obligatory for all people to obey the innocent words, conduct and confirmation, and there is no excuse for anyone, because the innocent knowledge is from divine revelation, hence, no one can achieve infallibility through acquisition, for this reason, those who have such a science have divine insights, and they are guided in the way and have the proof, and with such an insight they have the capacity and guidance and security. Therefore, it is possible to reach these officials with infidelity and cancel these officials without an infidelity. So, the explanation of this issue and its examination based on the application of the word of wisdom, opens the door to the facts and removes the doubts about the divine prophets, and shows that despite the differences in views about the infallibility of the divine electors, from the Quran, narratives and many other reasons, their absolute infallibility is proven and appears like the sun, because the granting of the commandment and knowledge from God to them is not mixed up with doubt, nor mixed with ignorance, and wisdom is against the evil desires and the ignorance, because the divine leaders have wisdom, then they are generally out of evil desires.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Infallibility
  • Wisdom
  • Evil Desires
  • Oneself
  • Unconscious
  1. منابع

    قرآن کریم

    1. نهج البلاغه، 1385ش، ترجمه محمّد دشتی، مشهد، به نشر، چاپ هفتم.
    2. صحیفه سجادیه، ترجمه و شرح: ابوالحسن شعرانی، قم، 1384ش. انتشارات قائم آل محمّد (ص)، چاپ دوّم.
    3. آلوسی، سیّد محمود، 1415ق، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: علی عبدالباری عطیه، بیروت، دارالکتب العلمیّه، چاپ اوّل.
    4. ابن فارس، احمد، 1404 ق، معجم مقاییس اللغة، مکتب الاعلام الإسلامی، چاپ اوّل، قم.
    5. ابن میثم بحرانى‏، کمال الدّین میثم، 1417 ق، ترجمه شرح نهج البلاغه (ابن میثم)، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ اوّل‏.
    6. اردکانی، محمّد على، بی تا، أسرار التوحید، تهران‏، انتشارات اسلامیه‏، چاپ اوّل.
    7. اسفراینى‏، اسماعیل، 1383ش‏، أنوار العرفان‏، تحقیق: سعید نظرى‏، قم، دفتر تبلیغات اسلامى‏، چاپ اوّل.
    8. امین، سیّده نصرت، 1361ش، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، تهران، نهضت زنان مسلمان.
    9. بهنساوی، ابراهیم، 1995م، معجم الفاظ القرآن الکریم، القاهره، الهیئة العامة شئون المطابع الأمیریة.
    10. جوادی آملی، عبدالله، 1385ش، تفسیر موضوعی قرآن کریم، مرکز نشر اسراء، چاپ پنجم.
    11. جوهری، ابونصر اسماعیل بن حماد، 1376ق، صحاح اللغة و تاج العربیة، مصحح: عطار، احمد عبد الغفور، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ پنجم.
    12. حرّانی، حسن بن شعبه، 1384ش، تحف العقول عن آل الرسول، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل، چاپ دوّم.
    13. حرّ عاملی، محمّد بن حسن، 1409ق، وسائل الشیعۀ الی تحصیل مسائل الشریعۀ، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اوّل.
    14. حسینى همدانى، سید محمد حسین، 1404ق، انوار درخشان، تحقیق: محمد باقر بهبودى، تهران، کتابفروشى لطفى، چاپ اوّل.
    15. خاتمى‏، احمد، 1370ش‏، فرهنگ علم کلام‏، تهران، انتشارات صبا، چاپ اوّل.
    16. راغب اصفهانی، حسین بن محمّد، 1412 ق، مفردات الفاظ القرآن، مصحح: داوودى، صفوان عدنان‏، بیروت، دار القلم، چاپ اوّل.
    17. زبیدی، مرتضی، 1414 ق، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دارالفکر، چاپ اوّل.
    18. سبزوارى، محمد باقر، 1383ش‏، أسرار الحکم،‏ قم، مطبوعات دینى‏، چاپ اوّل.
    19. سجادى، سیّد جعفر، 1373ش، فرهنگ معارف اسلامى، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوّم.
    20. شبّر، سیّد عبدالله، 1383ش، الأخلاق، مترجم: محمّد رضا جبّاران، قم، مؤسّسه انتشارات هجرت، چاپ دهم.
    21. شریف لاهیجى، محمد بن على، 1373ش، تفسیر شریف لاهیجى، تحقیق: میر جلال الدین حسینى ارموى (محدث)، تهران، دفتر نشر داد، چاپ اوّل.
    22. شعرانی، ابوالحسن، 1386ش، پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی، قم، مؤسسه بوستان کتاب، چاپ دوّم.
    23. ---------- ، 1388 ش، نثر طوبی، تهران، انتشارات اسلامیّه، چاپ پنجم.
    24. شعیری، محمّد بن محمّد، بی تا، جامع الأخبار (للشعیری)، نجف، مطبعة حیدریة، چاپ اوّل.
    25. صدر المتألهین‏، 1378ش‏، المظاهر الإلهیة فی أسرار العلوم الکمالیة، مقدمه و تصحیح و تعلیق:سیّد محمّد خامنه‏اى‏، تهران، بنیاد حکمت صدرا، چاپ اوّل.
    26. صدوق، محمّد بن علی، 1388ش، التوحید، ترجمه: علی اکبر میرزایی، بی جا، انتشارات علویان، چاپ دوّم.
    27. ---------- ، 1389ش، عیون اخبار الرّضا (ع)، مترجم: حمید رضا مستفید و علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ پنجم
    28. طباطبایی، محمّد حسین، 1417ق، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ پنجم.
    29. طبرسی، فضل بن حسن، 1372ش، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوّم.
    30. علوى عاملى‏، میر سیّد محمّد، بی تا، لطائف غیبیه‏، بی جا، مکتب السیّد الداماد.
    31. فرات کوفى، ابوالقاسم فرات بن ابراهیم، 1410ق، تفسیر فرات الکوفى، تحقیق: محمّد کاظم محمودى، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، چاپ اوّل.
    32. قرائتی، محسن، 1383ش، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، چاپ یازدهم.
    33. قرشی، سیّد علی اکبر، 1412ق، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ ششم.
    34. کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی ، 1418ق، البلد الأمین و الدرع الحصین، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، چاپ اوّل.
    35. کلینی، محمّد بن یعقوب، 1407ق، الکافی (ط- الإسلامیة)، مصحح: علی اکبر غفاری، محمّد آخوندی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اوّل.
    36. مجلسی، محمّد باقر، 1403ق، بحار الأنوار الجامعه لدرر اخبار الأئمۀ الأطهار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوّم.
    37. مدکور، ابراهیم، 1392 ق، المعجم الوسیط، بی جا، القاهره.
    38. مصطفوى، حسن، 1380ش، تفسیر روشن، تهران، مرکز نشر کتاب، چاپ اوّل.
    39. مطهری، مرتضی، 1376ش، سیری در نهج البلاغه، تهران، انتشارات صدرا، چاپ پانزدهم.
    40. مفید، محمّد بن محمّد، 1413ق، المسائل الصاغانیة، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید- رحمة الله علیه‏، چاپ اوّل.
    41. مکارم شیرازی، ناصر، 1374ش، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ اوّل.
    42. منسوب به جعفر بن محمد علیه السلام، امام ششم‏، 1360 ش،‏ مصباح الشریعة، مترجم: حسن مصطفوى، تهران، انجمن اسلامى حکمت و فلسفه ایران، ‏ چاپ اوّل.
    43. موسوی خمینی، روح الله، 1379ش، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر امام خمینی، چاپ بیست و سوّم.
    44. مهنا، عبد الله على‏، 1413ق، لسان اللسان‏، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اوّل.