بررسی تطبیقی تفسیر آیه مودت در تفاسیر التبیان، المیزان، التحریر و التنویر و کشاف با تکیه بر قرائن داخلی و خارجی آیه

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

دانش آموخته‌ی کارشناسی ارشد، رشته علوم قرآن مجید، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، تهران، ایران.

چکیده

یکی از آیاتی که دلالت بر وجوب مودّت نسبت به اهل­بیت (ع) دارد، آیه 23 شوری است. در پژوهش حاضر با روش تحلیلی- تطبیقی، با محور قرار دادن چهار تفسیر: التبیان، المیزان، التحریر و التنویر و الکشاف و بررسی تطبیقی آن­ها حول آیه­ی مربوطه، به بررسی تفسیر آیه و به­دست­آوردن معنای موردنظر از عبارت «مودﺓ فی القربی» پرداخته می­شود. یافته­ها نشان می­دهد که در تفاسیر المیزان و التبیان و الکشاف، با توجه به قرائن موجود در آیه، ازجمله استثناء و روایات متواتر ذیل تفسیر آیه، منظور از «مودﺓ فی القربی» را مودت و دوستی نسبت به اهل­بیت پیامبر (ص) گرفته­اند و این معنا، موافق با قرائن داخلی و خارجی در آیه است. تفسیر ارائه­شده در التحریروالتنویر که معنای قربی را در قرابت و نزدیکی در نسب قریشی بیان می­دارد، با قرائن داخلی، یعنی توجه به مفردات و ظاهر آیه و قرائن خارجی که شامل روایات صحیح دال بر دوستی با اهل بیت (ع) است، موافق نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Interpretation of the Mawdat Verse in the Interpretations of "Al-Mizan, Al-Tebyan, Al-Tahrir and Al-Tanwir, Al-Kashaf"

نویسنده [English]

  • Zahra Darvish
Graduated from the Department of Quranic and Hadith Sciences, University of Holy Qura-nic Sciences and Education, Tehran, Iran
چکیده [English]

One of the verses that indicate the obligation to love the Ahl al-Bayt (AS) is verse 23 of the Shura. In the present study, by analytical-comparative method, focusing on four interpretations: Al-Tebyan, Al-Mizan, Al-Tahrir wa Al-Tanwir, and Al-Kashaf, the mentioned verse is examined and the meaning of "Mawadat fi al-Qorba" is expressed. The results show that according to the interpretations of Al-Mizan, Al-Tibyan, and Al-Kashaf, according to the evidences in the verse, including exceptions and successive narrations following the interpretation of the verse, the meaning of "Mawadat fi al-Qorba" means friendliness and friendship with the Ahl al-Bayt of the Prophet (PBUH). And this meaning agrees with the internal and external evidences in the verse. Tafsir al-Tahrir and al-Tanwir have considered proximity to mean closeness in the Quraysh lineage, which, of course, does not agree with internal evidences (words and appearance of the verse) as well as external evidences (correct narrations indicating friendship with the Ahl al-Bayt (AS)).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mawdat verse
  • Ahl al-Bayt
  • Al-Mizan
  • Al-Tibyan
  • Tahrir wa Al-Tanwir
  • Kashaf
  • Comparative interpretation
  1. قرآن کریم
  1. ابن فارس، احمد (1404 ق): «معجم مقاییس اللغه»، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  2. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق): «لسان العرب»، بیروت: دار صادر، چاپ سوم.
  3. ابن عاشور، محمد بن طاهر (بی­تا): «التحریر و التنویر»، بی جا.
  4. آلوسی، سید محمود (1415 ق): «روح المعانی فی تفسیر القران العظیم»، تحقیق علی عبد الباری، بیروت: دار الکتب العربی، چاپ اول.
  5. ابن بابویه، محمد بن علی (1403 ق): «معانی الاخبار»، تحقیق علی اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول.
  6. بحرانی، سید هاشم (1416 ق): «البرهان فی تفسیر القرآن»، تهران: بنیاد بعثت، چاپ اول.
  7. بخاری، محمد بن اسماعیل (1387 ق): «صحیح بخاری»، تربت جام: شیخ الاسلام احمد جام، چاپ اول.
  8. ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم (1422 ق): «الکشف و البیان عن تفسیر القرآن»، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ اول.
  9. حاکم حسکانی، عبیدالله بن عبدالله (1411 ق): «شواهد التنزیل لقواعد التفضیل»، تحقیق محمد باقر محمودی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
  10. حلی، حسن بن یوسف (1407 ق): «نهج الحق و کشف الصدق»، بیروت: دار الکتاب اللبنانی.
  11. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412 ق): «المفردات فی غریب القرآن»، بیروت: دار العلم الدار الشامیه، چاپ اول.
  12. زمخشری، محمود (1407 ق): «الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل»، بیروت: دار الکتاب العربی، چاپ اول.
  13. سیوطی، جلال الدین (1404 ق): «الدرالمنثور فی تفسیر المأثور»، قم: کتابخانه آیه­الله مرعشی نجفی.
  14. شاکر، محمد کاظم (1389 ش): «مبانی و روش­های تفسیری»، قم: مرکز بین­المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، چاپ دوم.
  15. طباطبایی، سید محمد حسین (1417 ق): «المیزان فی تفسیر القرآن»، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ پنجم.
  16. طوسی، محمد بن حسن (بی­تا): «التبیان فی تفسیر القرآن»، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  17. علوی­مهر، حسین (1391 ش): «روش­ها و گرایش­های تفسیری»، تهران: اسوه، چاپ سوم.
  18. عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه (1415 ق): «تفسیر نورالثقلین»، قم: انتشارات اسماعیلیان، چاپ چهارم.
  19. فراهیدی، خلیل بن احمد (1410 ق): «العین»، قم: انتشارات هجرت، چاپ دوم.
  20. فیومی، احمد بن محمد (1414 ق): «المصباح المنیرفی غریب الشرح الکبیر»، قم: مؤسسه دار الهجره.
  21. قرشی، سیدعلی اکبر (1371 ش): «قاموس قرآن»، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول.
  22. مصطفوی، حسن (1360 ش): «التحقیق فی کلمات القرآن»، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.