نقد دیدگاه مستشرقان درباره منبع و مصدر قرآن (با رویکرد دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی)

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران

چکیده

دلایل عقلی و نقلی فراوانی وجود دارد که منبع و مصدر قرآن کریم، وحی الهی است و سیره تمام مسلمانان بر این موضوع دلالت دارد. موضوع منبع و مصدر قرآن از موضوعاتی است که مستشرقان به آن ورود پیدا کردند. برخی از آنان با مشاهده دلایل و بررسی محتوای قرآن، وحیانی بودن آن را پذیرفتند؛ اما بسیاری از آنان مانند گلدزیهر، بلاشر، سیدرسکی، گیت و ... وحیانی بودن الفاظ قرآن را برنمی­تابند و نظرات مختلفی را در این زمینه طرح کرده­اند. این پژوهش به روش تحلیلی- توصیفی و با رویکرد انتقادی در پی آن است که با تکیه­بر بیانات آیت­الله جوادی آملی، شبهات مطرح­شده­ی مستشرقان، پیرامون منبع و مصدر قرآن را مورد­بررسی و نقد قرار دهد. نتایج تحقیق نشان می­دهد، بر اساس دیدگاه آیت­الله جوادی آملی که منشأ قرآن را وحی الهی می­دانند، هیچ­کدام از دیدگاه­های مستشرقان درباره مصدر قرآن مورد­قبول نیست و با دلایل محکم عقلی، نقلی (آیات و روایات) و تاریخی در تعارض است. به نظر می­رسد ریشه اصلی چنین نگرشی، غیرعقلانی بوده و همراه با تعصب به قرآن و اسلام است؛ از این رو هیچ یک از اشکالات آ­ن­ها، راه صحیح علمی و تحقیقی را نپیموده و در هیچ موردی، دلیل قابل قبول و مستند تاریخی که بتواند مدعایشان را اثبات کند، ارائه نکرده­اند 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Critique of the Orientalists' view of the source of the Qur'an (Based on the views of Ayatollah Javadi Amoli)

نویسندگان [English]

  • mojtaba noruzi 1
  • Hamid Bagherzade 2
1 Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, University of Holy Quranic Sciences and Education, Mashhad, Iran
2 Master student, Quran and Hadith Sciences, University of Holy Quran Sciences and Education, Mashhad, Iran
چکیده [English]

There are many rational and narrative reasons that the source of the Holy Quran is divine revelation and the manners of all Muslims indicate this. The subject of the source of the Qur'an is one of the topics that Orientalists entered into. Some of them, by observing the reasons and examining the content of the Qur'an, accepted its revelation; but many of them, such as Goldziher, Blasher, Siderski, Gate, etc., do not accept the revelation of the words of the Qur'an and have proposed different views in this regard. This research, with an analytical-descriptive method and a critical approach, seeks to examine and critique the doubts raised by Orientalists about the source of the Qur'an, based on the statements of Ayatollah Javadi Amoli. The results of the research show that according to the view of Ayatollah Javadi Amoli, who considers the origin of the Qur'an as divine revelation, none of the Orientalists' views on the source of the Qur'an is acceptable and the view of the Orientalists with strong rational and narrative reasons (verses and narrations) and history is in conflict. The root of such an attitude seems to be irrational and associated with prejudice against the Qur'an and Islam; Hence, none of their faults have followed the correct scientific and research path, and in no case have they provided an acceptable and documented historical evidence that can prove their claim.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Doubts of Revelation
  • Source of Quran
  • Ayatollah Javadi Amoli
  • Orientalists
  1. قرآن کریم، ترجمه مکارم شیرازی
  2. ابن الأثیر جزری، مجدالدّین (بی­تا): «النّهایةً فی غریب الحدیث و الأ»، تصـحیح محمّـدابوالفضل عاشور، بیروت: دار إحیاءالتّراث العربی، چاپ اول.
  3. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414): «لسان العرب»، بیروت: دارصادر.
  4. الویری، محسن (1376): «سیرتاریخی و ارزیابی اندیشه شرق­شناسی»، ترجمه محمودرضا افتخارزاده، نشر هزاران.
  5. جوادی آملی، عبداللّه (1389): «تفسیر تسنیم»، تنظیم حسن واعظی محمّدی، ویرایش علی اسـلامی، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ اوّل.
  6. ----------------( 1388): «قرآن در قرآن»، قم: اسراء.
  7. ---------------- (1384): «وحی در قرآن»، قم: اسراء..
  8. ---------------- (1384): «وحی و نبوت در قرآن»، قم: اسراء.
  9. حسن عباس، فضل (1978): «قضایا قرآنیۀ فی الموسوعۀ البریطانیه»، عمان: دارالبشیر.
  10. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بی­تا): «المفردات فی غریب القرآن»، بیروت: دارالمعرفة.
  11. زمانی، حسن (1389): «مستشرقان و قرآن»، قم: بوستان کتاب.
  12. ساسی، سالم الحاج (2002): «نقد الخطاب الاستشراقی»، بنغازی- لیبیا: دار المدارالاسلامی، الطبعه الاولی.
  13. --------------- (2002): «الظاهره الاسلامیه واثرها فی الدراسات الاسلامیه»، لیبیا: دارالکتب الوطنیه.
  14. شفیعی دارابی، سیدحسن (1396): «نقد دیدگاه ژیلیو در مورد مصدر قرآن»، مجله قرآن پژوهی خاورشناسان، شماره22.
  15. صدوق، محمد بن علی بن بابویه قمی (1413): «التوحید»، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ سوم.
  16. صبحی، ناصر حسین (1987): «الاستشراق- موقف المستشرقین بین المشارقه»، بغداد: سلسه کتب الثقافه المقارنه.
  17. طباطبایی، محمدحسین (1374): «المیزان فی تفسیر القرآن»، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  18. --------------- (1353): «قرآن در اسلام»، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  19. طبرسی، فضل بن حسن (1373): «مجمع البیان»، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
  20. عاملی، جعفر مرتضی (1373): «سیره صحیح پیامبر بزرگ اسلام»، ترجمه حسین تاج آبادی، بی­جا: دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم.
  21. کلینی، محمدبن یعقوب (1363): «الکافی»، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  22. گلدزیهر (1992): «العقیدة والشریعة فی الاسلام»، ترجمه محمدیوسف موسی و دیگران، بیروت: دارالرئد العربی.
  23. مصباح یزدی، محمدتقی (1377): «قرآن شناسی»، قم: موسسه آموزشی امام خمینی.
  24. معرفت، محمد هادی (1378): «التمهید فی علوم القرآن»، قم: موسسه النشر الاسلامی.
  25. گیب، هملیتون (1376): «اسلام بررسی تاریخ»، ترجمه منوچهر امیری، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
  26. بلاشر، رژی (1374): «در آستان قرآن»، ترجمه محمود رامیار، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  27. دیون پورت، جان (بی­تا): «عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن»، ترجمه: غلام حسین سعیدی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  28. کارلایل، توماس (بی­تا): «تاریخ حیات پیامبر اسلام»، ترجمه: ابو عبدالله زنجانی، تبریز: انتشارات سرویس.