ادله قرآنی، روایی وجوب تبعیت و حرمت مخالفت با پیامبر(ص) و اولیای الهی از دیدگاه مفسران فریقین

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

دانش آموخته دکترا رشته تفسیر تطبیقی، مجتمع آموزشی علوم اسلامی کوثر. تهران

چکیده

منشأ حاکمیت و اطاعت، خداوند متعال بوده و هرگونه حاکمیت از جانب غیر خدا باطل و ظلم است، مگر این­که در طول حاکمیت خداوند و با اذن او، همچون ولایت انبیا و اولیای الهی باشد. حال سؤال این است که وجوب اطاعت یا حرمت مخالفت با پیامبر (ص) و اولیای الهی از چه ادله­ای سر چشمه می­گیرد. بررسی تحلیلی و توصیفی این مسأله نشان از تأیید ویژه­ی آن در دیدگاه عقل و شرع است؛ چراکه بیان و عمل نمودن به سخنان و سیره پیامبر (ص) بر اساس ذوق و احساس شخصی و موافق امیال نفسانی، مورد تأیید عقل و شرع نبوده و این امر مورد تأیید اسلام نیز نبوده است. به­عبارت دقیق­تر، باید کلام رسول (ص) و اولیای الهی مقدم بر مراد شخصی باشد. در غیر این ­صورت، فرد گرچه شاید در ظاهر در زمره­ی مؤمنین قلمداد گردد، اما در واقع چنین فردی منافق یا جاهل به حقیقت دین بوده و فاقد ایمان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Quranic arguments for the narration of the obligation to follow and the sanctity of opposition to the Prophet (PBUH) and the divine saints from the point of view of Shiite and Sunni commentators

نویسنده [English]

  • khadigeh ahmadibighash
PhD student, field of comparative interpretation, Kowsar Islamic Sciences Education Complex. Tehran
چکیده [English]

The source of sovereignty and obedience is God Almighty, and any sovereignty from other than God is void and oppressive; unless during the reign of God and with His permission, it is like the guardianship of the prophets and saints. Now the question is what are the reasons for the necessity of obedience or sanctity of opposition to the Prophet (PBUH) and the divine saints?  Analytical and descriptive study of this issue shows its special approval in the view of reason and sharia, acting on the words and manners of the Prophet (PBUH) in addition to the approval of reason, has also been approved by Islam. The words of the Prophet (PBUH) and the saints must precede personal intentions, otherwise the person, although he may be considered as a believer, but in fact such a person is a hypocrite or ignorant of the truth of religion and lacks faith.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evidence
  • Obedience
  • Opposition
  • Prophet (PBUH)
  • Divine Saints
  1. قرآن کریم

    1. ابن أبی شیبه، ابوبکر (1409): «المصنف فی الأحادیث والآثار»، ریاض: مکتبة الرشد.
    2. ابن أبی‌الحدید، حمید بن هبةالله (1337): «شرح نهج‌البلاغه»، قم: نشر کتابخانه آیت­الله مرعشی.
    3. ابن سعد، محمد (1410): «الطبقات الکبری»، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیه.
    4. ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله (1412): «الاستیعاب فی معرفه الأصحاب»، بیروت: دارالجیل.
    5. ابن عساکر (1415): «تاریخ مدینة دمشق»، بیروت: دار الفکر.
    6. ابن‌حجّاج نیشابوری، مسلم (1393): «صحیح مسلم»، بیروت: المکتبة العصریّه.
    7. ابن‌عجیبه، احمد بن محمّد (بی تا): «البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید»، قاهره: بی‌نا.
    8. ابوحیّان، محمّد بن یونس اندلسی (1387): «البحر المحیط فی التّفسیر»، بیروت: دار الفکر.
    9. اربلی، علیّ بن عیسی (1349): «کشف الغمّة فی معرفة الأئمّة»، تبریز: نشر بنی‌هاشم.
    10. الأصبهانی، أبو نعیم أحمد بن عبد الله (1405): «حلیة الأولیاء وطبقات الأصفیاء»، بیروت: دار الکتاب العربی.
    11. بحرانی، سیّد هاشم (1386): «البرهان فی تفسیر القرآن»، قم: مؤسّسة دار المجتبی.
    12. ...............................(1387): «غایة المرام فی تعیین الإمام»، قم: مؤسّسة بعثت.
    13. بخاری، محمّد بن اسماعیل (1359): «صحیح بخاری»، بیروت: دار الفکر
    14. بیهقی، ابوبکر (1424): «السنن الکبری»، بیروت: دار الکتب العلمیه.
    15. ترمذی، عیسی بن محمّد (بی‌تا): «الجامع الصّحیح»، بیروت: دار احیاء التّراث العربی.
    16. دینوری، عبدالله بن قتیبه (1369): «الإمامة و السّیاسه»، بیروت: دار الأضواء.
    17. راغب اصفهانی، حسین بن محمّد (1383): «المفردات فی غریب القرآن»، بیروت: دار احیاء التّراث العربی.
    18. سیوطی، جلال‌الدّین (1362): «الدرّ المنثور فی تفسیر المأثور»، قم: نشر کتابخانه آیت­الله مرعشی.
    19. ............................ (1426): «جمع الجوامع المعروف بالجامع الکبیر»، مصر: الأزهر الشریف.
    20. سید رضی، محمد بن حسین (1414): «نهج البلاغه»، تحقیق: صبحی صالح، قم: هجرت.
    21. صاحب جواهر، محمّد حسن (1368): «جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام»، تهران: دار الکتب الإسلامیّه.
    22. صدوق، محمّد بن علی (1371): «معانی الأخبار»، تحقیق: علی‌اکبر غفّاری، قم: جامعه­ی مدرسین.
    23. صفّار، محمّد بن حسن (1386): «بصائر الدّرجات»، قم: انتشارات طلیعة نور.
    24. طباطبائی، محمّدحسین (1375): «المیزان فی تفسیر القرآن»، قم: جامعة مدرسین قم.
    25. طبرسی، فضل بن حسن (1372): «مجمع البیان فی تفسیر القرآن»، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
    26. طبری، محمّد بن جریر (1348): «تاریخ الأمم و الملوک»، بیروت: دار التّراث العربی.
    27. .................................... (1370): «جامع البیان فی تفسیر القرآن»، بیروت: دار المعرفه.
    28. طوسی، محمّد بن حسن (1383): «التّبیان فی تفسیر القرآن»، بیروت: دار احیاء التّراث العربی.
    29. عسقلانی، ابن حجر(1424): «فتح الباری شرح صحیح البخاری»، بیروت: دار المعرفة.
    30. مجلسی، محمّدباقر(1387): «بحار الأنوار»، بیروت: انتشارات الأمیره.
    31. مسلم، ابن حجاج،(1427): «صحیح مسلم»، بیروت: دار طیبة.
    32. مظفّر، محمّدرضا (بی‌تا): «صول مظفّر»، قم: نشر اسماعیلیان.
    33. النحاس، أبوجعفر (1408): «الناسخ و المنسوخ لنحاس»، تحقیق: د. محمد عبدالسلام محمد، کویت: مکتبة الفلاح.
    34. نسائی، احمد بن شعیب (1392): «سُنَن نسائی»، بیروت: المکتبة العصریّه.
    35. نیشابوری حاکم، ابوعبدالله (بی‌تا): «مستدرک الصحیحین»، بیروت: دار المعرفه.
    36. .................................... (1391): «فضائل فاطمة زهراء (س)»، قم: انتشارات بنی‌زهراء (س).
    37. هلالی، سلیم بن قیس (1386): «اسرار آل محمد ص»، قم: انتشارات دلیل ما.