بررسی تحلیلی روش علامه جوادی آملی در تعیین معنای کنایات حزب مفصل قرآن با تکیه بر کتاب همتایی قرآن و اهل بیت (ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم قرآنی مشهد

2 دانشکده علوم قرآن مشهد

3 دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

چکیده

کنایه یکی از جنبه­های اعجاز بیانی قرآن کریم به شمار می­آید و باهدف تأثیرپذیری کلام و زیبا شدن الفاظ به کار می­رود. کاربرد آن در قرآن کریم که سخن خداوند متعال است، فراوان دیده می­شود، اما فهم آن، نیازمند داشتن تخصص و دانش و به­کارگیری روش­­هایی است تا مقصود از کلام واضح شود که این امر، برای مردم عادی کار آسانی نیست. ازآنجایی­که کنایه، باهدف تربیت، آموزش، فهماندن پیام­های دینی به­کاررفته است؛ فهمیدن معانی آن بر هر مسلمانی لازم و ضروری است. در این راستا، وظیفه مفسّر قرآن است که با استفاده از روش و استنادات خویش به­گونه­ای واضح، سخن خداوند متعال را نقل نماید، طوری که فهم آن برای مخاطب آسان گردد. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی درصدد است تا روش تفسیری علامه جوادی آملی را در بیان معانی کنایات قرآن در محدوده­ی حزب مفصل، شناسایی نماید و ضمن معرفی آن، پیشنهادهایی را در جهت بهبود آن روش­ها وارد سازد. یافته­های به­دست­آمده از پژوهش نشان می­دهد، علامه جوادی آملی در بیان معانی کنایات، از روش­هایی همچون: بیان تفسیری کنایات با کمک سایر آیات قرآن، توجه به سیاق آیات قبل و بعد عبارت کنایی، استفاده از آیات تمثیلی، استفاده از عبارات تخصیصی، استفاده از ادله روایی و ... استفاده کرده است. البته نگارندگان تلاش نموده­اند، در تعیین معانی کنایی عبارات، گاه آراء سایر مفسرین نیز جهت تبیین بهتر تفسیر عبارات مطرح کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Critical study and analysis of Allameh Javadi Amoli's method in determining the meaning of the allusions of the detailed party with emphasis on the book "Peer to the Quran and Ahl al-Bayt"

نویسندگان [English]

  • ali pordel 1
  • seyedmohammadreza musavishushtari 2
  • Zahra Darvish 3
1 Mashhad Faculty of Quranic Sciences
2 Mashhad Faculty of Quranic Sciences
3 the sciences quranic university
چکیده [English]

Irony is one of the miraculous aspects of the Holy Quran, the use of which makes the speech beautiful and avoids disliking it. The use of irony in the Holy Qur'an is the most widely used literary industry and has led to the rhetoric of the Holy Qur'an. Given that there are many meanings in irony and the meaning must be obtained with evidence, its understanding needs to be interpreted and determined and the interpreter has a duty to express it to the audience in their own ways, while each interpreter have special way to determining the meaning of allusions. The present article seeks to explain the method of Allameh Javadi Amoli in determining the meaning of the detailed party allusions and to eliminate its objections and to analyze and describe them in a critical way. By referring to the book "Peer to the Qur'an and the Ahl al-Bayt", it is concluded that the author has not specified the word irony and has paid attention to its allusions and meanings in a one-sided way, and it is necessary for the audience to obtain reasonable meanings by referring to other interpretations and comparing them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Analysis
  • critique
  • method of commentator
  • determination of meaning
  • allusions
  • detailed party
  1. قرآن کریم

    1. ابن­ بابویه، محمد بن علی (1385ش): «علل الشرائع»، قم: کتاب فروشی داوری.
    2. تستری، ابن عبدالله (1423ق): «تفسیرتستری»، محقق: محمد سود، بیروت: دارالکتب العلمیه، چاپ اول.
    3. تهانوی، محمدعلی (1996م): «کشاف اصطلاحات الفنون»، محقق: علی دحروج، بیروت: مکتبه ناشرون، چاپ اول.
    4. ثعلبی، احمد (1422ق): «الکشف و البیان»، محقق: احمد ابن عاشور ، بیروت : دارإحیاء التراث العربی‏، چاپ اول.
    5. جوهری، اسماعیل (1376ق): «الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة»، محقق/ مصحح: احمد عبد الغفور عطار، بیروت: دارالعلم للملایین، چاپ اول.
    6. جوادی آملی، عبدالله (1390ش): «همتایی قرآن واهل بیت (ع)»، قم: اسرا، چاپ دوم.
    7. خوش منش، ابوالفضل (1388ش): «حمل قرآن»، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    8. دینوری، عبدالله (1428ق): «تفسیر ابن الوهب المسمی الواضح فی تفسیرالقرآن الکریم»، بیروت: دارالکتب العلمیه، چاپ اول.
    9. رضی، محمد (1406ق): «تلخیص البیان فی مجازات القرآن»، مصحح: حسن عبدالغنی، بیروت: دارالاضواء، چاپ دوم.
    10. سمرقندی، نصر (1416ق): «بحرالعلوم‏»، بیروت: دارالفکر، چاپ اول.
    11. شریف رضی، محمد حسین (1379ش): «نهج البلاغه»، ترجمه دشتی، قم: مشهور، چاپ اول.
    12. طوسی، حسن (بی­تا): « التبیان»، مصحح: احمد عاملی، بیروت: دارإحیاء التراث العربی‏، چاپ اول.
    13. طبری، محمد (1412ق): «جامع البیان فی تفسیر القرآن»، بیروت: دارالمعرفه، چاپ اول.
    14. طبرانی، سلیمان (2008م):«التفسیرالکبیر: تفسیرالقرآن العظیم( الطبرانى)» ، اربد: دارالکتاب الثقافی‏.
    15. عطاردی، عزیز الله (1413ق): «مسند امام رضا (ع)»، بیروت: دار الصفوه.
    16. فراء، یحیی (1980م): «معانی القرآن»، محقق: محمد نجار و احمد نجاتی، قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب، چاپ دوم.
    17. ماوردی، علی (بی­تا): «النکت والعیون تفسیرالماوردى»، بیروت : دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون ، چاپ اول.
    18. ماتریدی، ابن محمد (1426ق): «تأویلات أهل السنة (تفسیرالماتریدى)»، محقق: باسلوم و مجدى‏، بیروت: دارالکتب العلمیة، چاپ اول.
    19. مقاتل، ابن سلیمان (1423ق): «تفسیرمقاتل بن سلیمان‏»، محقق: عبدالله شحاته، ‏بیروت: داراحیاءالتراث العربی، چاپ اول.
    20. معین، محمد (1375ش): «فرهنگ فارسی»، تهران: سپهر (موسسه انتشارات امیر کبیر)، چاپ نهم.
    21. نحاس، احمد (1421ق): «اعراب القرآن»، بیروت: دارالکتاب العلمیه، چاپ اول.