بررسی تطبیقی اسناد استهزاء به خداوند متعال از منظر مفسران فریقین با تأکید بر دیدگاه آیت الله جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیرگروه معارف اسلامی دانشگاه کشاوری و منابع طبیعی خوزستان

2 طلبه سطح چهار مدرسه الزهراء اهواز

چکیده

استهزاء به معنای مسخره کردن و باهدف بی­اعتبار کردن شخصیت دیگری است. گاهی استهزاء می‌تواند در مقام بازدارندگی یا مجازات باشد. ولی استهزاء به معنای متداول، دال بر نقص است و نقص در خداوند راه ندارد. چون علم و قدرت و حیات از صفات خداست. پس استهزاء ‌بر‌ خداوند روا نیست.‌ مسخره کردن خدا یعنی؛ خدا پاسخ تمسخر مسخره‌کنندگان را خواهد داد و یا موقعیتی برای آنان پیش خواهد آورد که مورد تمسخر قرار گیرند. تحقیق حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی تفاسیر فریقین و دیدگاه‌های متفاوت اجتهادی و روایی آنان ذیل آیه 15 سوره بقره، درصدد رسیدن به پاسخ این سؤال است که به چه دلیل برخی افراد مورد استهزاء الهی قرار می­گیرند؟ نتایج به­دست­آمده با بررسی دیدگاه مفسران فریقین چنین است که استهزاء الهی، به‌منزله­ی جزای استهزاءکنندگان و «عذاب الهی» است، یعنی خداوند متعال، جزای آن استهزاء و تمسخر را در دنیا و آخرت خواهد داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparative study of documents of mockery of God Almighty from the perspective of Shiites and Sunnis with emphasis on the view of Ayatollah Javadi Amoli

نویسندگان [English]

  • seyyed mohammad hossein miri 1
  • asmaa narimani asl 2
1 head of department of Islamic sciences and educationو Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan
2 phd Student of Al-Zahra Seminary in Ahvaz
چکیده [English]

Ridicule "Esthesia" means mocking and deliberately discrediting another character. Sometimes mockery can be a deterrent or a punishment. But mockery in the common sense indicates imperfection, and imperfection has no way in God, because knowledge, power and life are among the attributes of God, so mockery of God is not permissible. Mocking God means that God will answer the mockers of the mockers and give them a chance to be ridiculed. The present study has studied the interpretations of Shiites and Sunnis and their different ijtihad views and narrations under verse 15 of Surah Al-Baqarah with a descriptive-analytical method. And seeks to find out why the mocked people were subjected to divine mockery. Examining the views of the commentators of the two sects, we find that divine mockery is the punishment of the mockers and the meaning of the verse is "divine punishment", that is, God Almighty will punish that mockery and ridicule in this world and the hereafter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mockery
  • God
  • monotheism of actions
  • sects
  • Ayatollah Javadi Amoli

مراجع

  1. قرآن کریم

    1. ابن عاشور، محمد طاهر (بی­تا): «التحریر و التنویر»، بی­جا.
    2. امین، سیده نصرت (1361 ش): «مخزن العرفان در تفسیر قرآن»، تهران: نهضت زنان مسلمان.
    3. بیات، جمشید، عبداللهی، صمد (1394 ش): «تحلیل تفسیری عبارات متضمّن استهزا در آیات قرآن»، پژوهش­نامه معارف قرآنی، دوره 6، ش 20.
    4. جعفری، یعقوب (1376 ش): «کوثر»، قم: هجرت، چاپ اول.
    5. جوادی آملی، عبدالله (1378): «تفسیر تسنیم»، قم: اسراء، چاپ اوّل.
    6. رازی، محمد بن عمر (1420 ق): «مفاتح الغیب»، بیروت: دارالاحیاء، چاپ سوم.
    7. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412 ق): «المفردات فی غریب القرآن»، تحقیق صفوان عدنان داودی، دمشق- بیروت: دارالقلم‏- الدار الشامیه، چاپ اول.
    8. زمخشری، جارالله محمودبن عمر (1407 ق): «الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل»، بیروت: دارالکتاب العربی، چاپ سوم.
    9. زینلی، روح‏ الله (1396 ش): «صفات منفی‏نمای خداوند در قرآن از دیدگاه فخررازی و علامه طباطبایی»، مشکات، ش 136، ص 60-78.
    10. سیدقطب، ابراهیم شاذلی (1362 ش): «تفسیر فی ظلال القرآن»، ترجمه سیدعلی خامنه­ای، تصحیح: حسن نیری، تهران: انتشارات ایران، چاپ اول.
    11. سیوطی، جلال الدین (1387 ش): «درالمنثور»، موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان.
    12. ابن بابویه، محمد بن علی (1378 ش): «عیون اخبارالرضا علیه سلام»، تهران: انتشارات جهان.
    13. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417 ق): «المیزان فی تفسیر قرآن»، مترجم: موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ پنجم.
    14. طبرسی، فضل بن حسن (1372 ش): «مجمع البیان فی تفسیر القرآن»، مقدمه: محمد جواد بلاغی‏، تهران: ناصر خسرو، چاپ سوم.
    15. طریحی، فخرالدین (1375 ش): «مجمع البحرین»، تهران: کتابفروشی رضوی.
    16. طیب، سید عبد الحسین (1378 ش): «اطیب البیان فی تفسیر القرآن»،‏ تهران: انتشارات اسلام، چاپ دوم.
    17. عروسی حویزی، عبدالعلیّ بن جمعه (بی‌تا): «تفسیر نورالثّقلین»، تحقیق هاشم رسولی محلاّتی، قم: چاپ علمیّه، چاپ دوم.
    18. فراهیدی، خلیل بن احمد (1402 ق): «العین»، قم: هجرت، چاپ دوم.
    19. فیض کاشانی، ملامحسن (1415 ق): «تفسیر الصافی»، تهران: الصدر.
    20. مصطفوی، حسن (1360 ش): «التحقیق فی کلمات قرآن»، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    21. معرفت، محمد هادی (1428 ق): «التمهید فی علوم القرآن»، قم: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید.
    22. مکارم شیرازی، ناصر (1374 ش): «تفسیر نمونه»، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    23. نعمتی، سید علی (بی­تا): «راهکارهای مبارزه با استهزاء و تمسخر از منظر قرآن و حدیث»، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی مشهد مقدس.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 30 خرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 06 آذر 1400
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار