بررسی تطبیقی اقسام توحید و مسئله رویت خدا ازمنظر علامه طباطبایی و شنقیطی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

2 دانشجو/اراک

3 دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

چکیده

مسلمانان در اصل توحید و برخی شئون آن اختلافی ندارند اما در برخی مسائل توحید اختلافاتی وجود دارد علامه طباطبایی و شنقیطی دو مفسر معاصر هستند که هردو تفسیر خود را به روش قرآن به قرآن نگاشته اند علی رغم وجود اشتراکات، اختلافاتی میان این دو مفسر در حوزه توحید و رویت وجود دارد این نگارش به بررسی اشتراکات و اختلافات علامه و شنقیطی در حوزه توحید می‌پردازد.
روش جمع آوری مطالب در این تحقیق کتابخانه ای بوده و روش تحقیق توصیفی و تطبیقی می‌باشد.
پس از بررسی‌ها مشخص شد که هر دو مفسر در بسیاری از مسائل توحیدی اشتراکات فراوانی دارند اما شنقیطی در حوزه صفات خدا، قائل به جسمانیت است و صفات را بر معنای ظاهری حمل می‌کند درحالیکه علامه جسمانیت خدا را مخالف قرآن و عقل می‌داند. همچنین شنقیطی قائل به رویت خدا در آخرت است اما علامه رویت خدا را در دنیا و آخرت محال می‌داند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of The Types of Monotheism and the Question of God's See from the Considers of Allameh Tabataba'i and Shanqiti

نویسندگان [English]

  • zohreh akhavanmoghaddam 1
  • seyed majid nabavi 2
  • razieh saadati 3
1 associate professor
2 s/a
3 d/o
چکیده [English]

Muslims do not disagree on the principle of tawhid and some of its aspects, but there are disagreements about some issues of monotheism, allameh Tabataba'i and Shanqiti are two contemporary exegetes who have written their interpretations in the Qur'an in the qur'an, despite the existence of common shares, there are disagreements between these two exegetes in the field of monotheism and view. The method of collecting materials in this research is library and the research method is descriptive and comparative. After studies, it was found that both exegetes have many shares in many monotheistic issues, but in the field of god's attributes, he believes in physicality and carries attributes on the apparent meaning, while Allama believes that god's physicality is against the Qur'an and reason. It is also a way of seeing God in the hereafter, but allamah believes that it is impossible to see God in this world and in the hereafter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allameh Tabataba'i
  • Shenqiti
  • Tohid
  • Royat
  • Comparative Study
  1. قرآن کریم

    1. ابن بابویه محمد بن علیِ (1398 ق): «التوحید»، قم: موسسه نشر اسلامی، چاپ ششم.
    2. ابن فارس، احمد (1442ق): «مقائیس اللغه»، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    3. ابن منظور، محمد بن مکرم (1408ق): «لسان العرب»، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ اول.
    4. اشعری، ابوالحسن علی بن اسماعیل (1397ق): «الإبانة عن اصول الدّیانة»، تحقیق د. فوقیه حسین محمود، قاهره: دارالانصار، چاپ اول.
    5. آمدی، سیف الدین(1413ق): «غایة المرام فی علم الکلام» بیروت: دار الکتب العلمیة، چاپ اول.
    6. بهبهانی،‌ عبدالکریم (1426ق): «فی رحاب اهل البیت(ع): رؤیة الله بین التنزیه و التشبیه»،‌ قم: مجمع جهانی اهل بیت، چاپ دوم.
    7. تفتازانی، سعدالدین مسعود (بی­تا): «شرح العقائد»، تحقیق عدنان درویش، بی نا، بی جا.
    8. جوادی آملی، عبدالله (1382ش): «توحید در قرآن»، قم: اسراء، چاپ اول.
    9. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1385ق): «مفردات الفاظ القرآن الکریم»، قم: طلیعه نور.
    10. سبحانی تبریزی، جعفر(1387ش): «گزیده سیمای عقاید شیعه»، ترجمه جواد محدثی، قم: مشعر.
    11. سبحانی،‌ جعفر (1412ق): «الهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل»،‌ قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیة، چاپ سوم.
    12. سبحانی،‌ جعفر (بی­تا): «رؤیة الله فی ضوء الکتاب و السنة و العقل الصریح»، بی‌جا، بی‌نا.
    13. سبحانی، جعفر (1372ش): «مبانی توحید از نظر قرآن»، قم: موسسه امام صادق، چاپ سوم.
    14. سبحانی، جعفر (1389ش): «منشور جاوید»، قم: کتابخانه عمومی امام علی علیه السلام، چاپ دوم.
    15. شنقیطی، محمدامین (1421ق): «اضواء البیان فی ایضاح القرآن بالقرآن»، بیروت: دارالکتب العلمیه، چاپ اول.
    16. شریف رضی، محمد بن حسن (1395ق): «نهج البلاغه»، تحقیق صبحی صالح، قم: هجرت.
    17. شیخ طوسی، محمد بن حسن (بی­تا): «التبیان فی تفسیر القرآن»، تصحیح احمد حبیب‏ عاملی، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ اول.
    18. طباطبایی محمدحسین(1373ش): «قرآن در اسلام»، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ ششم.
    19. عسکری،‌ سیدمرتضی (1378ش): «عقاید اسلام در قرآن کریم»، تهران: مجمع علمی اسلامی، چاپ اول.
    20. عیاشی، محمد بن مسعود (1421ق): «کتاب التفسیر»، قم: موسسه البعثه، چاپ اول.
    21. فخر رازی، محمد بن عمر (1986م): «الاربعین فی اصول الدین»، قاهره: مکتبة الکلیات الأزهریة، چاپ اول.
    22. فراهیدی، خلیل بن احمد (1424ق): «کتاب العین مرتباً علی حروف المعجم»، ترتیب و تحقیق عبدالحمید هنداوی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
    23. کریمی، جعفر (1379ش): «توحید از دیدگاه آیات و روایات (۲)»، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
    24. کریمی، جعفر (1379ش-الف): «توحید از دیدگاه عقل و نقل»، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
    25. ‌مجلسی، محمدباقر (1403ق): «بحارالانوار»، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم.
    26. مصباح یزدی، محمدتقی (1389ش): «خداشناسی(مجموعه کتب آموزشی معارف قرآن)»، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول.
    27. مصباح یزدی، محمدتقی(1367ش): «معارف قرآن»، قم: انتشارات درراه حق.
    28. مطهری، مرتضی (1377ش): «مجموعه آثار»، تهران: انتشارات صدرا، چاپ هفتم.
    29. مفید، محمد بن نعمان (1373): «اوائل المقالات»، تهران: موسسه مطالعات اسلامی، چاپ اول.