بررسی و نقد تطبیقی اسباب النزول «واحدی نیشابوری» با اشهر تفاسیر شیعی (بررسی موردی آیات امامت)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

اسباب النزول یا شناخت مناسبت و علت نزول آیات قرآن، مجموعه اطلاعاتی است که ما را در فهم مکان، زمان و حوادثی که منجر به نزول آیه، یا مجموعه آیاتی متحد الموضوع و یا تشریع حکمی گشته، یاری می­رساند به گونه‌ای که چه بسا عدم درک آنها منجر به انحراف گردد.
مشهورترین اثری که با موضوع اسباب النزول نگاشته شده، کتاب «اسباب النزول» نوشته واحدی نیشابوری است. با توجه به اینکه واحدی از قرآن پژوهان اهل سنت است، به نظر می‌رسد که تعصّب مذهبی  ,وی مانع از آن شده که منصفانه و همچون یک محقق راستین، سبب نزول برخی از آیات را بیان، و حق آنها را ادا نماید لذا در این پژوهش سعی شده با روش توصیفی تحلیلی و رویکرد انتقادی، آراء و نظرات واحدی در ذیل  آیات مربوط به امامت حضرت علی ذکر و براساس تفاسیر شیعی، مورد نقد و بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Review and critique comparative of Asbab Al- nozol Vahehi Neyshaburi with Shiite interpretation (Case study the verses of Imamate)

چکیده [English]

Understanding causes of revelation (Asbab Al- nozol) of the holy Quran's verses, is a Collection of information that helps us to better understanding the space, time and events that lead to the revelation a verse, or allegorical verses and without that knowledge, the lack of understanding occurs that may be leads to astray.
"Asbab-e nozul vahedi” is the most famous work in causes of revelationscience (Asbab Al- nozol) has been written by "Abul Hasan Ali bin Ahmad-e vahedi-e neyshaburi". In this study, we tried to investigate the validity of stories and causes of revelation that given by this Sunni scholar, therefore, by analytical method and critical approach, the causes of revelation about the "Imamat of imam Ali (peace be upon him) " that mentioned in the Vahedy's book has been compared with respect to Shiite Quran interpretations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • causes of revelation (Asbab Al- nozol)
  • Shiite Quran interpretations
  • vahedi-e neyshaburi
  • Imamat verses
  • Majma al-Bayan Quran interpretation
  • Al-Mizan Quran interpretation
  • Nemune Quran interpretation
  • Noor Quran interpretation
  1. «قرآن کریم»(ترجمه محمد مهدی فولادوند).

    1. آقابزرگ تهرانی، محمد محسن، بی‌تا، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت: دار الأضواء.
    2. احمد بن حنبل، 1971م، مسند الإمام احمد بن حنبل، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیة.
    3. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، 1417ق، الفهرست، به کوشش رمضان، ابراهیم، بیروت: دار المعرفة.
    4. اقبال، ابراهیم، 1385ش، فرهنگ نامه علوم قرآن، تهران: مؤسسه انتشارات امیر کبیر.
    5. امینی، عبدالحسین، 1422ق الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب، قم: دائرة معارف الفقه الإسلامی، .
    6. بیهقى سبزوارى، حسن بن حسین شیعى، 1380ش، غایةُ المرام فی فضائل علیٍّ و أولاده الْکرام:، بی جا: میراث حدیث شیعه.
    7. خاتمی، احمد، 1383ش، فرهنگنامه موضوعی قرآن کریم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، .
    8. زرکشی، محمد بن عبدالله، (بی‌تا). البرهان فى علوم القرآن، تحقیق یوسف عبد الرحمن مرعشلی، بیروت: دار المعرفة.

    9.سیوطى، جلال الدین، 1421ق، الإتقان فی علوم القرآن، بیروت: دار الکتاب العربى.

    1. سیوطى، جلال الدین، 1404ق، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفی.
    2. شهیدى صالحى، عبد الحسین، 1381ش، تفسیر و تفاسیر شیعه، قزوین: حدیث امروز.
    3. طباطبایی، محمدحسین، 1417ق، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    4. طبرسی، فضل بن حسن، 1372ش، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
    5. طوسى، محمد بن حسن، (بی‌تا)، التبیان فى تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العرب.
    6. علوى مهر، حسین، 1384ش.، آشنایى با تاریخ تفسیر و مفسران، قم: مرکز جهانى علوم اسلامى.
    7. قرائتی، محسن، 1375ش، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
    8. کحاله، عمررضا، (بی‌تا)، معجم المؤلفین، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    9. کلینی، اصول کافی، 1379ش، مترجم آیت ا.. محمد باقر کمره­ای، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
    10. مکارم شیرازی، ناصر، 1377ش، پیام قرآن روش تازه‌ای در تفسیر قرآن، قم: دارالکتب اسلامی.
    11. مکارم شیرازى، ناصر، 1374ش، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامی.
    12. نزال، عمران سمیح، 1427ق، الوحدة التاریخیة للسور القرآنیة، دمشق: دارالقراء.
    13. واحدی نیشابوری، 1361ش ابی الحسن علی بن احمد، اسباب النزول، بیروت: دارالمکتبه الهلال.